ໃນວັນທີ 21 ພະຈິກ 2024 ໄດ້ມີພິທີປະກາດ ລຳສາລະວັນ ເປັນມໍຣະດົກແຫ່ງຊາດ ລະດັບທ້ອງຖິ່ນ ທີ່ເປັນນາມມະທຳ, ໂດຍການເຂົ້າຮ່ວມຂອງ ທ່ານ ດາວວົງ ພອນແກ້ວ ເຈົ້າແຂວງສາລະວັນ; ທ່ານນາງ ດາລານີ ພົມມະວົງສາ ຮອງລັດຖະມົນຕີກະຊວງ ຖະແຫຼງຂ່າວ ວັດທະນະທຳ ແລະທ່ອງທ່ຽວ; ທ່ານ ສົມໃຈ ອຸ່ນຈິດ ຮອງເຈົ້າແຂວງສາລະວັນ ຜູ້ຊີ້ນຳວຽກງານວັດທະນະທຳ-ສັງຄົມ; ຄະນະນຳຂອງແຂວງ; ທ່ານ ເຈົ້າເມືອງ-ຮອງເຈົ້າເມືອງ 8 ຕົວເມືອງ; ທ່ານ ຫົວໜ້າ-ຮອງໜ້າພະແນກການ-ອົງການທຽບເທົ່າອ້ອມຂ້າງແຂວງ ພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງເຂົ້າຮ່ວມ.
ທ່ານ ມະໄລວອນ ສີປະເສີດ ຫົວໜ້າພະແນກຖະແຫຼງຂ່າວ ວັດທະນະທຳ ແລະທ່ອງທ່ຽວແຂວງໄດ້ກ່າວເຖີງປະຫວັດຄວາມເປັນມາ ລໍາສາລະວັນ ແມ່ນຂັບລຳໜື່ງທີ່ເກີດມີມາແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ ຢູ່ໃນເຂດແຄວ້ນທ້ອງຖິ່ນແຂວງສາລະວັນ ເຊີ່ງແມ່ນປະຊາຊົນແຂວງສາລະວັນ ເປັນຜູ້ປະດິດຄິດແຕ່ງຂຶ້ນມາ ແລະ ໄດ້ຮັບການສືບທອດຈາກຮຸ່ນສູ່ຮຸ່ນຈົນມາເຖີງປະຈຸບັນ. ຄໍາວ່າ: “ສາລະວັນ” ເພາະເປັນມູມເມືອງຕັ້ງຢູ່ໃນໂຄກປ່າຈິກ-ປ່າຮັງ ຫຼື ຕັ້ງແທນທີ່ບ້ານນາຮັງ ຫຼື ແປຕາມສັບບາລີທີ່ວ່າ “ສາລະວັນ” ກໍ່ແປວ່າ: ໂຄກປ່າຈິກ-ປ່າຮັງ ເຫຼົ່ານີ້ຍັງມີມາຮອດປັດຈຸບັນ ໄປຕາມຄວາມອຸດົມສົມບູນຂອງຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ເຊິ່ງເປັນບ່ອນທີ່ມາຂອງການຕັ້ງຊື່ບ້ານ, ຊື່ເມືອງຈົນກາຍເປັນຊື່ຂອງແຂວງສາລະວັນ; ຖິ່ນກໍາເນີດຂອງກອນຜະຫຍາລໍາ“ສາລະວັນ” ຢູ່ແຄມແມ່ນໍ້າເຊໂດນຕາມບໍລິເວນເຂດທົ່ງພຽງ ແມ່ນພູມປັນຍາຊາວບ້ານຂອງທ້ອງຖິ່ນສາລະວັນ ໄດ້ມີການສືບທອດເສີມຂະຫຍາຍ ແຕ່ອະດີດຈົນເຖິງປັດຈຸບັນ ໃນລະຫວ່າງ ຄສ 1800 ແຕ່ມີບາງຄໍາເຫັນໄດ້ຢັ້ງຢືນວ່າ: “ສາລະວັນ” ເກີດທີ່ເຂດສະພາດ ເມືອງວາປີ ໃນປະຈຸບັນເຂດຄໍາທອງຫຼວງໃນເມື່ອກ່ອນ ປະຈຸບັນກໍ່ສັນນິຖານເຫັນວ່າ: ເຂດດັ່ງກ່າວຍັງມີການສືບທອດຫຼາຍກວ່າເຂດອື່ນ.
ກອນພະຫຍາ “ລໍາສາລະວັນ” ມັນແມ່ນໝາກຜົນອັນຍອດລວມ ຂອງໝໍລໍາພື້ນເມືອງຄືກັບລໍາອື່ນໆ ທີ່ມີເອກະລັກສະເພາະຂອງເນື້ອໃນທໍານອງລໍາ ແລະ ກອນລໍາໃຜມັນສະເພາະແລ້ວ ແມ່ນໃຊ້ຕໍ່ແຍກ້ຽວພາລາສີກັນລະຫວ່າງຄູ່ບ່າວສາວ ເພື່ອສ້າງສັນບັນຍາກາດໃຫ້ມີຄວາມເບີກບານມ່ວນຊື່ນ ເຊີ່ງມີກອນຜະຫຍາທີ່ແຕກຕ່າງກັນ ເຊັ່ນ: ກອນຜະຫຍາ “ສາລະວັນ” ມາຈາກປະກົດການຂອງຮູບແບບທໍາມະຊາດ ເປັນຕົ້ນ: ລະດູໃບໄມ້ຫຼົ່ນ, ລະດູໃບໄມ້ປົ່ງ, ລະດູບານໃໝ່, ປະກົດການຂອງສຽງຝົນຕົກ, ນົກຮ້ອງຫາກັນຕາມທົ່ງໄຮ່ນາ, ກອນຜະຫຍາ “ສາລະວັນ” ຈາກສຽງແມ່ກ່ອມລູກໃຫ້ນອນແລ້ວ; ເກີດມາຈາກການເຊື່ອຖື, ການຜະລິດ, ການລ້ຽງດູ, ຊ້ອງເຢົາຜີຟ້າ, ຜີເທວະດາ, ຜີໄທ້ ຂອງຄົນສະໄໝບູຮານໃນລະຫວ່າງເດືອນສາມຫາເດືອນສີ່ລາວ ຜູ້ທີ່ມີຄວາມເຊື່ອຖືກໍ່ໄດ້ເຕົ້າໂຮມກັນ, ຫາດອກໄມ້ທູບທຽນອາຫານຄາວ-ຫວານ, ເຫຼົ້າກ້ອງ, ໄຂ່ໜ່ວຍ, ສິ້ນຜືນ, ແພວາ ແລະ ມາຈາກການອອກແຮງງານຂອງປະຊາຊົນ, ການເລົ່ານິທານປາກຕໍ່ປາກ, ຈາກການອ່ານໜັງສືຜູກໃບລານ. ທໍານອງລໍາສາລະວັນ ເປັນທໍານອງທີ່ຟົດຟື້ນມ່ວນຊື່ນ, ນໍ້າສຽງຕັດຍາວເປັນເຄືອ ແລະ ກໍ່ປົງໄປຕາມຈັງຫວະຂອງທ້ອງຖິ່ນ ມີ 2 ທໍານອງຄື: ທໍານອງສາລະວັນ ແລະ ທໍານອງຄົງເຊໂດນ.
ກອນລໍາຜະຫຍາ “ສາລະວັນ” ໄດ້ຂຸດຄົ້ນມາຈາກໝໍຂັບ, ໝໍລໍາທັງ ຍິງ-ຊາຍ, ຜູ້ອາວຸໂສ ແລະ ຮຸ່ນສານຸສິດທັງຫຼາຍ ທີ່ບົ່ມຊ້ອນຄຸນຄ່າມະຫາສານທາງດ້ານຈິດໃຈໃຫ້ມີອຸດົມຄະຕິເຊັ່ນ: ໝໍລໍາສາລະວັນ ໄດ້ນໍາເອົາກອນຜະຫຍາພາສິດ, ຄະຕິເຕືອນໃຈ, ນິທານຕ່າງໆ ເພື່ອສຶກສາໃຫ້ມວນຊົນມີນໍ້າໃຈຮັກຊາດ ຮັກບ້ານເກີດເມືອງນອນ ທີ່ປະດັບເອ້ດ້ວຍທໍາມະຊາດທີ່ອຸດົມສົມບູນ ຈາກສະໄໝປູ່ຍ່າຕາຍາຍເຖິງເຊັ່ນລູກຫຼານ ທັງນີ້ກໍ່ເພື່ອໂຮມເອົາສະຕິປັນຍາຂອງຜູ້ອາວຸໂສກໍ່ຄືພອນສະຫວັນ, ຄວາມດຸໝັ່ນຂະຫຍັນພຽນ ອອກແຮງງານທາງດ້ານມັນສະໝອງ ເພື່ອໃຫ້ລູກຫຼານໄດ້ສືບທອດໄວ້ຢ່າງຍາວນານ.
ຂ່າວ: Media Laos