ການຂຸດຄົ້ນເງິນຄຣິບໂຕຢູ່ ສປປ ລາວ ຖືວ່າ ເປັນເລື່ອງໃໝ່, ປັດຈຸບັນຍັງຢູ່ໃນໄລຍະທົດລອງ ແຕ່ລັດຖະບານກໍມີລາຍຮັບຈາກບໍລິສັດທີ່ຂຸດຄົ້ນເງິນດັ່ງກ່າວ 3 ແຫຼ່ງ ປະກອບມີ: ຄ່າລິຂະສິດການອອກໃບອະນຸຍາດດໍາເນີນທຸລະກິດ, ອາກອນມອບເໝົາ ແລະ ຄ່ານຳໃຊ້ໄຟຟ້າຕົວຈິງ.
ທ່ານ ສັນຕິສຸກ ສິມມະລາວົງ ຮອງລັດຖະມົນຕີກະຊວງເຕັກໂນໂລຊີ ແລະ ການສື່ສານ (ກຕສ) ໄດ້ຊີ້ແຈງຕໍ່ກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ 3 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດຊຸດທີ IX ໃນວັນທີ 16 ມິຖຸນາ 2022 ພາຍໃຕ້ການເປັນປະທານຂອງ ທ່ານ ໄຊສົມພອນ ພົມວິຫານ ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ກະຊວງເຕັກໂນໂລຊີ ແລະ ການສື່ສານ ໄດ້ສົມທົບກັບກະຊວງກ່ຽວຂ້ອງຄົ້ນຄວ້າຮ່າງລະບຽບການຄຸ້ມ ຄອງ ແລະ ກຳນົດມາດຕະການຕ່າງໆໃນການເຮັດທົດລອງດຳເນີນທຸລະກິດຊັບສິນດີຈີຕອນ ຢູ່ ສປປ ລາວ ຊຶ່ງປັດຈຸບັນມີ 2 ປະເພດ ໄດ້ແກ່: ການຂຸດຄົ້ນເງິນຄຣິບໂຕ ແລະ ການຊື້-ຂາຍເງິນຄຣິບໂຕ.
ສຳລັບການຂຸດຄົ້ນເງິນຄຣິບໂຕ ແມ່ນມີກົນໄກຄຸ້ມຄອງຢ່າງຊັດເຈນໂດຍມອບໃຫ້ກະຊວງເຕັກໂນໂລຊີ ແລະ ການສື່ສານ ເປັນຜູ້ພິຈາລະນາອອກອະນຸຍາດດຳເນີນທຸລະກິດ-ທຸລະກຳຊັບສິນດີຈີຕອນ ແລະ ເຊັນສັນຍາກັບຜູ້ລົງທຶນໃນໄລຍະເຮັດທົດລອງ, ລາຍຮັບຈາກການດຳເນີນທຸລະກິດດີຈີຕອນ ຫຼື ການຂຸດຄົ້ນເງິນຄຣິບໂຕ ມາຈາກ 3 ແຫຼ່ງປະກອບມີ: ຄ່າລິຂະສິດການອອກໃບອະນຸຍາດດຳເນີນທຸລະກິດ ສັນຍາລະ 5 ແສນໂດລາ; ອາກອນມອບເໝົາໂດຍອີງຕາມຂະໜາດຂອງການສະໜອງພະລັງງານໄຟຟ້າ ແລະ ໄດ້ຈາກການນຳໃຊ້ພະລັງງານໄຟຟ້າຕົວຈິງ, ມາຮອດປັດຈຸບັນ ການອະນຸຍາດເຮັດທົດລອງທຸລະກຳການຂຸດຄົ້ນເງິນຄຣິບໂຕໃນເບື້ອງຕົ້ນອະນຸຍາດໃຫ້ເຊັນ 11 ສັນຍາແລ້ວ ຊຶ່ງໄດ້ສຳເລັດການຈ່າຍຄ່າລິຂະສິດໃຫ້ແກ່ລັດຖະບານແລ້ວ 10 ສັນຍາ ຈຳນວນເງິນ 5 ລ້ານໂດລາ ແລະ ໄດ້ສຳເລັດຈ່າຍພັນທະອາກອນແບບມອບເໝົາງວດ 1 ປີ 2022 ແລ້ວຈຳນວນ 6,5 ລ້ານໂດລາ, ສ່ວນບໍລິສັດອື່ນໆ ຍັງຢູ່ໃນຂັ້ນຕອນກໍ່ສ້າງພື້ນຖານໂຄງລ່າງ ສຳລັບການຂຸດຄົ້ນ, ຄາດຄະເນວ່າ ບໍລິສັດຕ່າງໆເຫຼົ່ານັ້ນ ຈະສາມາດຈ່າຍພັນທະອາກອນໃຫ້ລັດຖະບານເປັນຈຳນວນເງິນ 111 ລ້ານໂດລາຕໍ່ປີ.
ສຳລັບທຸລະກຳຊັບສິນດີຈີຕອນ ຫຼື ການຊື້-ຂາຍເງິນຄຣິບໂຕ ນັ້ນແມ່ນທະນາຄານ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ (ທຫລ) ເປັນຜູ້ຮັບຜິດຊອບໂດຍກົງໃນການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ພິຈາລະນາອະນຸມັດໃນການດຳເນີນທຸລະກຳໃນການຊື້-ຂາຍເງິນຄຣິບໂຕ ຊຶ່ງໃນໄລຍະທົດລອງນີ້ ແມ່ນອະນຸຍາດໃຫ້ມີສູນຊື້-ຂາຍເງິນຄຣິບໂຕບໍ່ເກີນ 2 ແຫ່ງ ໂດຍ ທຫລ ໄດ້ອອກຂໍ້ຕົກລົງວ່າດ້ວຍການຊື້-ຂາຍເງິນຄຣິບໂຕ ເປັນນິຕິກຳຫຼັກໃນການຄຸ້ມຄອງ.
ສ່ວນລາຍຮັບຈາກການຊື້-ຂາຍເງິນຄຣິບໂຕ ມາຈາກ 2 ຊ່ອງທາງຄື: (1) ຄ່າລິຂະສິດ ແມ່ນເກັບຄັ້ງດຽວ, (2) ຄ່າອາກອນມອບເໝົາເກັບໃນອັດຕາ 15% ຂອງຄ່າທໍານຽມທີ່ສູນບໍລິການຊື້-ຂາຍ ໃນແຕ່ລະຄັ້ງ, ມາຮອດປັດຈຸບັນ ການທົດລອງຊື້-ຂາຍເງິນຄຣິບໂຕໄດ້ຮັບອະນຸຍາດແລ້ວ 2 ສູນ ຊຶ່ງທັງສອງສູນດັ່ງກ່າວຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຊຳລະຄ່າລິຂະສິດແກ່ລັດຖະບານເທື່ອ ເພາະຍັງຢູ່ໃນຂັ້ນຕອນກະກຽມຄວາມພ້ອມ ເພື່ອໃຫ້ ທຫລ ລົງກວດກາຕົວຈິງ ແລ້ວຈຶ່ງອອກໃບອະນຸມັດ.
ທ່ານຮອງລັດຖະມົນຕີກະຊວງເຕັກໂນໂລຊີ ກ່າວອີກວ່າ: ໃນອະນາຄົດຈະຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ສ້າງນິຕິກຳ ເພື່ອຄຸ້ມຄອງບຸກຄົນ ແລະ ນິຕິບຸກຄົນໃນການເຄື່ອນໄຫວທຸລະກຳຂຸດຄົ້ນເງິນຄຣິບໂຕຂະໜາດນ້ອຍ ເນື່ອງຈາກວ່າໃນຂໍ້ຕົກລົງຂອງ ກະຊວງເຕັກໂນໂລຊີ ແລະ ການສື່ສານ ໄດ້ອະນຸຍາດໃຫ້ສັນຍາໜຶ່ງໆໃຊ້ໄຟຟ້າຕັ້ງແຕ່ 10 ເມກາວັດຂຶ້ນໄປ (10 ເມກາວັດ ຈ່າຍ 1 ລ້ານໂດລາ), ຖ້າໃຊ້ໄຟຟ້າ 1 ເມກາວັດຕ້ອງຈ່າຍອາກອນມອບເໝົາ 1 ແສນໂດລາ ຊຶ່ງໃນອະນາຄົດຈະແບ່ງຄວາມຮັບຜິດຊອບໃຫ້ແກ່ທ້ອງຖິ່ນຕື່ມ.
ຂ່າວ: ຄ. ຄຳປະສິດ